Skip to Content

SEO во ерата на AI – Како да останете видливи во генеративното пребарување

Biljana Dimovska

Во 2025 година пребарувањето на интернет повеќе не изгледа исто. Google воведе AI Overviews, а корисниците сè повеќе користат ChatGPT, Perplexity и Gemini за информации и препораки. Овој тренд доведе до пораст на zero-click пребарувања и намалување на органскиот сообраќај од класичните резултати.

Имено Zero-click пребарувања се пребарувања при кои корисникот ја добива потребната информација директно на страницата со резултати на Google или друг пребарувач (преку AI Overview, Featured Snippets, Knowledge Panels, Weather boxes, итн.), без да кликне на ниту еден органски или платен линк. Звучи страшно за нас SEO професионалците, ама тоа е реалноста на која треба да се адаптираме. SEO is not dead!!! (за професионалците кои ќе научат да ја разберат и употребат вештачката интелигенција)

Меќутоа факт е дека за да останат конкурентни, бизнисите мора да преминат од традиционален SEO кон нов пристап – GEO (Generative Engine Optimization).

На кратко GEO (Generative Engine Optimization) е процес на оптимизација на веб содржината и техничката структура на веб страниците со цел тие полесно да бидат разбрани, цитирани и користени од генеративни AI модели (како Google AI Overviews, ChatGPT, Perplexity, Gemini). За разлика од класичниот SEO кој се фокусира на клучни зборови, содржина и линкови, GEO се насочува кон ентитети, структурирани податоци, цитати и содржина подготвена за интеграција во AI-генерирани одговори.

Задари ова техничката SEO  оптимизација мора да ја прошириме и кон оптимизација за AI ботови.

Техничка SEO оптимизација за AI

Пристап за AI ботови

Како што robots.txt му кажува на пребарувачите што да индексираат, така llms.txt му дава насоки на AI моделите како да ја читаат содржината на вашиот сајт.

Следниов пример за robots.txt  ви покажува како да дозволиме читање на веб-сајтот од  Google  како и од AI  ботови  и llms.txt

Пример за robots.txt
# robots.txt
User-agent: Googlebot
Allow: /
User-agent: Google-Extended
Allow: /
User-agent: PerplexityBot
Allow: /
User-agent: ChatGPT-User
Allow: /

Другиот фајл кој специјално се подготвува за AI ботови е llms.txt фајлот. Тоа е текстуален фајл, сличен на robots.txt, кој им дава насоки на генеративни AI модели (LLMs – Large Language Models) како што се Google AI Overviews, ChatGPT и Perplexity. Со него вебмастерите можат да одредат кои делови од веб страницата смеат или не смеат да бидат читани, индексирани и користени за тренирање или генерирање одговори од AI системите.

Еве еден пример за llms.txt фајлот
# llms.txt
Allow: /blog/
Allow: /services/
Disallow: /private/

Во следнава табела поставени се клучните разлики и сличности на двата фајла

📊 Споредба: robots.txt vs llms.txt

Карактеристика
robots.txt
llms.txt
Намена

Насоки за пребарувачки ботови (Googlebot, Bingbot итн.)

Насоки за AI модели и генеративни пребарувачи (ChatGPT, Perplexity, Gemini, Google AI Overviews)
Локација

https://example.com/robots.txt

https://example.com/llms.txt
Главна функција

Контрола на индексирање и crawling за класични search engines

Контрола на користење и цитирање содржина од страна на AI модели
Користи Allow/Disallow

✅ Да

✅ Да
Примена

SEO оптимизација во традиционалните SERP резултати

GEO (Generative Engine Optimization) – видливост во генеративни одговори
Пример

Disallow: /private/

Allow: /blog/ / Disallow: /private/


HTML наместо JavaScript

Голем дел од AI ботовите не го читаат JavaScript. Затоа клучната содржина (опис на услуги, CTA, блогови) треба да биде во HTML формат.

Голем дел од AI ботовите не извршуваат JavaScript или го прават тоа делумно/ограничено. Ако клучната содржина се вчитува по клијент (client-side rendering), ботовите може воопшто да не ја видат. Затоа, сè што е важно за рангирање, цитирање и генеративни одговори треба да биде присутно во статичкиот HTML на initial load (server-rendered).

Зошто ова е важно?
  • AI ботови и crawlери: Многу од нив читаат само DOM што се појавува без JS.
  • Google AI Overviews / ChatGPT / Perplexity: Преферираат јасно структуриран HTML со видлива главна содржина, дефиниции, FAQ и структурирани податоци.
  • Zero-click средина: Прецизно екстрахирање бара содржината да е видлива во HTML (не скриена зад JS).
Што точно да направиш (best practices)
  1. Server-Side Rendering (SSR) или Static Site Generation (SSG)
    • Ако користиш SPA/фрејмворк (Next.js, Nuxt, SvelteKit), изнеси ја клучната содржина преку SSR/SSG.
    • Next.js пример: користи getStaticProps / generateStaticParams (SSG) или getServerSideProps (SSR) за страници со услуги/блог.
  3. Критичната содржина да е во HTML DOM
    • Опис на услуги, цени, CTA, H1/H2 поднаслови, FAQ, контакт и адреса – во HTML, не само преку JS template-и.
    • Избегнувај lazy-load на текстови и важни делови преку JS.
  5. Структурирани податоци (JSON-LD)
    • Вметни ги server-rendered во <script type="application/ld+json">.
    • Не ги инјектирај динамички по вчитување ако не мора.
  7. Progressive Enhancement
    • Страницата да е целосно читлива без JS: навигација, линкови, основни текстови.
    • JS нека додава интерактивност (филтри, акордрони), но содржината да постои и без него.
  9. Пази на „скриено“ со CSS/JS
    • Текст во табови/акордрони што се вчитуваат само по клик може да не биде земен од ботови.
    • Ако мораш да имаш акордрони, нека содржината е веќе во DOM (само визуелно свиткана).
  11. <noscript> фолбек
    • Дади кратки резимеа/CTA/важни линкови во <noscript> за читачи без JS.
  13. Перформанси и SEO сигнали
    • Побрзо „прво сликање“ (LCP) и стабилен layout (CLS) помагаат и за crawl и за екстракција.
    • Компресирај HTML, користи HTTP/2, минимизирај blocking ресурси.

Мини-пример: услуга + CTA (server-rendered)

<section>
  <h1>SEO консалтинг за SaaS
компании</h1>
  <p>Помагаме на B2B SaaS да растат преку
органски канал: технички SEO, GEO, содржина подготвена за AI и CRO.</p>
 
  <h2>Клучни придобивки</h2>
  <ul>
    <li>Стратегија за GEO (Generative
Engine Optimization)</li>
    <li>Технички SEO аудит +
имплементација</li>
    <li>Создавање содржина спремна за
цитирање во AI</li>
  </ul>
 
  <a href="/contact"
class="btn btn-primary">Закажи бесплатна консултација</a>
</section>

<!--
JSON-LD server-rendered -->
<script
type="application/ld+json">
{
 
"@context":"https://schema.org",
  "@type":"Service",
  "serviceType":"SEO
консалтинг",
 
"provider":{"@type":"Organization","name":"Your
Agency"},
  "areaServed":"MK",
 
"url":"https://example.com/services/seo"
}
</script>
<noscript>
  <p><strong>Без
JavaScript?</strong> Контактирај нè на <a
href="/contact">/contact</a> или на +389 2 123
4567.</p>
</noscript>

„Do / Don’t“ чеклист

Do:

  • SSR/SSG за страници со услуги, блог постови, категории.
  • H1/H2, резимеа („Summary:“, „Definition:“), FAQ во HTML.
  • JSON-LD server-rendered (FAQPage, Article, Service, Product…).
  • Клучни линкови и CTA да постојат во DOM на initial load.

Don’t:

  • Клучната содржина да се вчитува само преку JS fetch по вчитување.
  • Да се ослонуваш на JS за цели параграфи, FAQ, табели со цени.
  • Да криeш важен текст зад JS-генерирани компоненти што не постојат во HTML.

Структурирани податоци (Schema.org)

Структурираните податоци (structured data markup) се специјален код (обично во JSON-LD формат) што му помага на Google и AI системите да ја разберат содржината на твојата страница не само како текст, туку и како ентитет со контекст.

Тоа е основа и за Google AI Overviews, затоа што моделот лесно може да препознае дефиниции, чекори, цени или одговори на прашања.

Зошто е важно да се користи structured data markup?

  •  Поголема шанса за цитирање – содржината со правилен markup полесно влегува во AI одговори.
  •  Zero-click присуство – корисниците може да ја видат твојата содржина директно во резултатите преку PPA (People Also Asked) секцијата.
  •  Подобра семантичка релевантност – Google и ChatGPT разбираат што е твојата содржина, а не само клучни зборови.

Клучни типови на markup што треба да ги користиш:

FAQPage markup

За секции со често поставувани прашања.

AI системите често директно ги вметнуваат во своите одговори.

<script type="application/ld+json">
{
  "@context":
"https://schema.org",
  "@type":
"FAQPage",
  "mainEntity": [{
    "@type":
"Question",
    "name": "Што е
GEO?",
    "acceptedAnswer": {
      "@type":
"Answer",
      "text": "GEO
е Generative Engine Optimization – процес на оптимизација за генеративни
пребарувачи."
    }
  }]
}
</script>

Article markup

За блог постови и водичи.

Овозможува Google AI Overviews да те цитира како авторитетен извор.

<script type="application/ld+json">
{
  "@context":
"https://schema.org",
  "@type":
"Article",
  "headline": "SEO
во ерата на AI",
  "author": {
    "@type":
"Person",
    "name":
"Билјана Димовска"
  },
  "datePublished":
"2025-09-03",
  "publisher": {
    "@type":
"Organization",
    "name":
"Digital Agency"
  }
}
</script>

Product markup

За страници со производи или услуги.

Може да ја истакне цената, рецензии и достапност, што е корисно за e-commerce.

<script type="application/ld+json">
{
  "@context":
"https://schema.org/",
  "@type":
"Product",
  "name": "SEO
консалтинг",
  "image":
"https://example.com/images/seo.jpg",
  "description":
"Професионална SEO услуга за SaaS компании.",
  "offers": {
    "@type":
"Offer",
    "priceCurrency":
"EUR",
    "price":
"500"
  }
}
</script>

HowTo markup

За чекор-по-чекор водичи.

Совршено за AI модели кои сакаат да вметнат инструкции во одговорите.

<script type="application/ld+json">
{
  "@context":
"https://schema.org",
  "@type":
"HowTo",
  "name": "Како да
оптимизирате за GEO",
  "step": [
    {
      "@type":
"HowToStep",
      "name":
"Креирајте llms.txt",
      "text":
"Дозволете пристап за ChatGPT-User, Google-Extended и PerplexityBot."
    },
    {
      "@type":
"HowToStep",
      "name":
"Структурирајте содржина",
      "text":
"Додајте FAQ, кратки резимеа и ентитети."
    }
  ]
}
</script>

Пример за FAQ секција

<div itemscope itemtype="https://schema.org/FAQPage">
  <div itemscope itemprop="mainEntity" itemtype="https://schema.org/Question">
    <h3 itemprop="name">Што е GEO (Generative Engine Optimization)?</h3>
    <div itemscope itemprop="acceptedAnswer" itemtype="https://schema.org/Answer">
      <p itemprop="text">
        GEO е процес на оптимизација на содржината и техничката структура на веб страните за да бидат подобро препознаени и цитирани од AI генеративни модели.
      </p>
    </div>
  </div>

  <div itemscope itemprop="mainEntity" itemtype="https://schema.org/Question">
    <h3 itemprop="name">Како GEO се разликува од класичен SEO?</h3>
    <div itemscope itemprop="acceptedAnswer" itemtype="https://schema.org/Answer">
      <p itemprop="text">
        Додека SEO се фокусира на клучни зборови и линкови, GEO се фокусира на ентитети, цитати, структурирани податоци и содржина подготвена за AI одговори.
      </p>
    </div>
  </div>
</div>

Кратки резимеа „Summary:“ и „Definition:“  

Зошто „Summary:“ и „Definition:“ се важни?

Генеративните AI модели (како Google AI Overviews, ChatGPT, Perplexity) работат така што скенираат текст и бараат јасно структуриран одговор. Ако содржината е долга и комплексна, моделите можат да пропуштат клучни делови.

Кога ќе вметнеш кратко резиме (Summary) или јасна дефиниција (Definition):

  • ја зголемуваш шансата моделот да го искористи токму твојот текст во одговор,
  • корисниците веднаш добиваат јасен и концизен одговор,
  • содржината станува повеќе „AI-friendly“.

Пример за Summary:

Во блог пост за SEO услуги:

Summary: SEO услугите се процес на анализа, техничка оптимизација и креирање содржина со цел да се подобри рангирањето и органската видливост на веб страницата.

 Ова помага AI да извлече концизно резиме за тоа што значи SEO.

Пример за Definition:

Во блог пост за GEO:

Definition: GEO (Generative Engine Optimization) е процес на прилагодување на содржината и структурата на веб страниците за да бидат подобро разбрани и цитирани од генеративни AI модели како Google AI Overviews, ChatGPT и Perplexity.

AI системите преферираат вакви јасни дефиниции бидејќи можат директно да ги вметнат во своите одговори.

Комбинирање на Summary + Definition

(Пример за тема „Zero-click пребарувања“)

Summary: Zero-click пребарувањата се тренд каде што корисниците добиваат одговори директно во Google или AI системите, без да кликнат на веб страницата.

Definition: Zero-click пребарувања се резултати во кои пребарувачот или AI моделот им дава на корисниците конечен одговор преку AI Overview, Featured Snippets или Knowledge Panel, без потреба од дополнителни кликови.

Најдобри практики

  • Користи ги на почеток на секција за да бидат веднаш забележливи.
  • Форматирај ги со bold (Summary: / Definition:) за да се издвојат.
  • Држи ги кратки (2–3 реченици максимум).
  • Комбинирај со структурирани податоци (FAQ, Article, HowTo) за двојна вредност.

Со оваа техника правиш содржина што е лесна за луѓе и за AI – што е суштината на GEO стратегијата.

Оптимизација на содржина за генеративни пребарувачи

Ентитети, концепти и улогата на Knowledge Graph“?

Класичниот SEO се потпираше на клучни зборови – повторување на истиот збор или фраза за да се сигнализира релевантност. Но во AI ерата, ова веќе не е доволно.

Генеративните модели и пребарувачи (Google AI Overviews, ChatGPT, Perplexity):

  • Не гледаат само зборови, туку ентитети (лица, компании, производи, места, концепти).
  • Ги поврзуваат тие ентитети во семантичка мрежа – односно релации меѓу концепти.
  • Користат Knowledge Graph како база на „факти и врски“.

Пример:

Ако напишеш само „CRM“, тоа е општ термин.

Но ако напишеш „CRM за далечински управувани тимови“, системот препознава дека:

  • „CRM“ е ентитет (софтверска категорија),
  • „далечински управувани тимови“ е друг ентитет (тип на организација),
  • меѓу нив постои релација („софтвер за управување со далечински тимови“).

AI системот разбира контекст, а не само збор.

Улога на Knowledge Graph

Knowledge Graph е визуелна и структурирана мрежа на ентитети и нивните врски.

  • Google Knowledge Graph и слични системи му помагаат на AI да знае на пример:
    • дека „Илон Маск“ е личност,
    • тој е поврзан со „Tesla“, „SpaceX“, „Neuralink“,
    • има роденден, улога, биографија итн.

Во AI ерата, твојата веб содржина треба да биде дел од таа мрежа:

  • Со користење на структурирани податоци (Schema.org) за да ги опишеш ентитетите (компанија, производ, услуга).
  • Со линкови кон авторитетни извори (Wikipedia, Wikidata, нишни портали).
  • Со доследна терминологија (користење на исти имиња и дефиниции низ содржини).

Зошто ова е важно за GEO?

  • Ако твојот бренд, услуга или производ е препознаен како ентитет во Knowledge Graph, многу е поверојатно да се појави во AI Overviews и да биде цитиран.
  • AI системите ќе ја користат твојата содржина не само поради клучни зборови, туку затоа што таа „се вклопува“ во мрежата на концепти што тие ја користат за да градат одговори.

Во GEO (Generative Engine Optimization) стратегијата, фокусот се префрла од „оптимизација на зборови“ кон оптимизација на ентитети и нивните врски. Со тоа твојата содржина станува дел од Knowledge Graph, а тоа е суштински предуслов да бидеш видлив во AI резултатите.

Knowledge Graph пример

Пример: Ако пребарате „Илон Маск“ на Google, десно ќе се појави кутија со слика, кратка биографија, клучни факти и линкови кон неговите компании. Тоа е Knowledge Graph – визуелен приказ на ентитет со податоци што доаѓаат од Wikipedia, Wikidata и релевантни извори.

Додавајте делови со „Summary:“ и „Definition:“ за лесно скенирање од страна на AI.

Knowledge Graph пример

Пример: Ако пребарате „Илон Маск“ на Google, десно ќе се појави кутија со слика, кратка биографија, клучни факти и линкови кон неговите компании. Тоа е Knowledge Graph – визуелен приказ на ентитет со податоци што доаѓаат од Wikipedia, Wikidata и релевантни извори.

Како да подготвите сопствен Knowledge Graph со JSON-LD:

<script type="application/ld+json">
{
  "@context": "https://schema.org",
  "@type": "Organization",
  "name": "Digital Marketing Agency",
  "url": "https://www.digitalagency.com",
  "logo": "https://www.digitalagency.com/logo.png",
  "sameAs": [
    "https://www.facebook.com/digitalagency",
    "https://www.linkedin.com/company/digitalagency",
    "https://en.wikipedia.org/wiki/Digital_agency"
  ],
  "contactPoint": [
    {
      "@type": "ContactPoint",
      "telephone": "+38921234567",
      "contactType": "customer service",
      "areaServed": "MK"
    }
  ]
}
</script>

Дигитален PR и градење авторитет

Во традиционалниот SEO, линковите кон твојот вебсајт (backlinks) беа главен сигнал за авторитет. Но во ерата на генеративните пребарувачи, AI моделите не се потпираат само на линкови – тие се обучуваат и со спомнувања, цитати и присуство во медиуми.

Зошто е важно?

  • AI доверба во брендови: Ако брендот се појавува често во релевантни медиуми, блогови, интервјуа и професионални портали, моделите го препознаваат како „сигурен извор“.
  • Knowledge Graph врски: Честите медиумски спомнувања ја зголемуваат шансата брендот да биде вклучен како ентитет во Google Knowledge Graph, а тоа директно влијае на цитирање во AI Overviews.
  • UGC (user generated content) и рецензии: Форумски коментари, рецензии на производи и кориснички содржини ја зголемуваат веројатноста моделите да ја користат твојата марка во одговори.

Како да градиш авторитет преку дигитален PR?

  1. Објави во релевантни медиуми
    • Статии на нишни портали и блогови, дури и како дел од native ads
    • Интервјуа со експерти од вашата компанија објавени во еминенти дигитални списанија
    • Соопштенија за јавност за нови услуги или достигнувања – ПР текстови
  3. Линк-менаџмент и brand mentions
    • Не секогаш е потребен линк – и самите спомнувања без линк се вредни за AI, аи за SEO
    • За да можеш да забележиш кој и каде те споменал користи ги алатките како BrandMentions, Mention.com, Otterly.AI или aHrefs.
  5. Wikipedia и Wikidata
    • Профил на Wikipedia и ентитет во Wikidata може значително да ја зголемат довербата. Google и AI модели често ги користат овие извори како „основен факт“.
  7. Активност на социјални мрежи
    • LinkedIn објави, X дискусии и YouTube интервјуа помагаат брендот да биде повеќе цитиран. AI често повлекува информации од јавни профили и канали.

Во ерата на AI, дигиталниот PR е повеќе од градење линкови – тоа е градење препознатливост и доверба. Колку повеќе твојот бренд се појавува во релевантни медиуми и се споменува како авторитетен извор, толку поголема е шансата да биде вклучен и цитиран во AI одговорите.