Skip to Content

Македонија во SEPA: Кои се придобивките и следните чекори?

SUAD SEFERI
Северна Македонија во Ера на Финтек: Како да се искористи членството во SEPA

Во ерата на дигитализација, Северна Македонија направила значаен чекор кон финансиската интеграција со Европа, приклучувајќи се кон Единствената европска платежна област (SEPA). Ова членство не само што ќе ги забрза и поевтини трансакциите во евра, туку и ќе отвори нови можности за развој на финтек секторот во земјата. Но, за да се искористи целосниот потенцијал од ова членство, владата треба да преземе конкретни мерки за создавање поволна регулаторна и економска средина за финтек компаниите.

Клучни предности од членството во SEPA

Членството во SEPA носи неколку значајни предности за Северна Македонија:

  1. Побрзи и поевтини трансакции во евра: Трансакциите во евра ќе се процесираат исто толку лесно како домашните трансакции во земјите-членки на SEPA зоната. Ова ќе ги намали доцнењата и ќе ги елиминира непотребните трошоци за поединци и компании.
  2. Економска интеграција со Европската Унија: Членството во SEPA дополнително ги зацврстува економските врски на Северна Македонија со европскиот финансиски систем, овозможувајќи поедноставен проток на средства, инвестирање и трговија.
  3. Поголема атрактивност за странски инвестиции: Со стабилна и модернизирана платежна инфраструктура, меѓународните компании можат полесно да влезат на македонскиот пазар, што ќе поттикне нови инвестиции во финтек секторот.
  4. Поедноставен пристап до меѓународни платежни услуги: Многу финтек платформи, како што се Revolut, Wise, Stripe и PayPal, бараат SEPA членство за да нудат свои услуги во одредена земја. Членството во SEPA значително ги зголемува шансите овие услуги да бидат достапни во Северна Македонија.

Како владата треба да продолжи понатаму?

За да се искористи целосниот потенцијал од членството во SEPA, владата треба да преземе следните чекори:

1. Усогласување на регулативите со европските стандарди

Владата треба целосно да ги усогласи финансиските прописи со европските директиви, вклучувајќи:

  • PSD2 (Втора директива за платежни услуги) – овозможува отворено банкарство и финтек иновации.
  • Анти-перење пари (AML) прописи – засилување на мерките за спречување финансиски криминал.
  • Лиценци за електронски пари и дигитално банкарство – поедноставување на процесите за добивање на неопходните дозволи.
  • Придружување кон FATF „белата листа“ – Владата мора да ги зајакне мерките за борба против перењето пари и терористичкото финансирање за да ја отстрани Северна Македонија од „сивите листи“ на меѓународните финансиски институции.
2. Развој на модерна дигитална платежна инфраструктура

Државата треба да инвестира во брзи платежни системи и дигитална верификација на корисниците (e-KYC), што ќе овозможи безбедни и ефикасни финтек услуги. Воведување на моментални платежни трансакции (Instant Payments) и дигитализација на процесите за регистрација и идентификација на корисниците во финтек компаниите.

3. Поддршка на иновациите и финтек стартапите

Воведување на sandbox environment каде што стартапите можат да тестираат нови услуги под надзор. Поттикнување на јавни и приватни инвестиции во финтек секторот и создавање на државен фонд за поддршка на финтек иновации.

4. Поттикнување на соработка меѓу традиционалните банки и финтек компании

Владата може да овозможи интеграција на традиционалните банки со финтек решенија и промоција на отворено банкарство кое им дозволува на финтек компаниите да ги користат банкарските податоци за иновации. Обврзување на банките да обезбедат API пристап за финтек решенија.

5. Дипломатски ангажман со меѓународни финтек компании

Владата треба активно да комуницира со Revolut, PayPal, Stripe и други компании, за да им ги претстави новите можности во Северна Македонија. Воспоставување на Финтек Совет во владата кој ќе работи на подобрување на условите за инвестирање и привлекување на меѓународни компании.

6. Зголемување на финансиската писменост и заштита на корисниците

Едукација на граѓаните и бизнисите за предностите на дигиталните плаќања и зајакнување на законите за заштита на потрошувачите и сајбер-безбедноста.

Заклучок

Приклучувањето на Северна Македонија кон SEPA е голем чекор кон модернизација на финансискиот сектор. Сепак, за целосно искористување на потенцијалот, владата треба да ги поедностави регулативите, да ја модернизира платежната инфраструктура, да се ангажира дипломатски и да создаде поволни услови за финтек компании. Со правилни политики, Северна Македонија може да стане регионален финтек центар, привлекувајќи нови инвестиции и стимулирајќи економски раст.

За да се отстрани Северна Македонија од црните листи, владата треба да преземе серија од конкретни, едукативни и практични чекори. Овие чекори не само што ќе придонесат за подобрување на имиџот на земјата, туку и ќе создадат стабилна и привлечна средина за странски инвестиции.

1. Воведување на образовни програми за борба против корупцијата

Владата треба да развије образовни програми за граѓаните и државните службеници, кои би ги образовале за опасностите од корупцијата и начините за нејзино спречување. Овие програми би можеле да се интегрираат во школскиот систем и во програмите за обука на државните службеници.

2. Усвојување на технологии за прозрачност во владата и јавните набавки

Воведувањето на технологии за електронски управување и следење на јавните набавки би помогнало во спречувањето на корупцијата и злоупотребата на јавни средства. Ова би можело да се постигне преку развој на платформи за онлајн следење на тендерите и обезбедување на пристап до информациите за јавните набавки за граѓаните.

3. Развој на партнерства со граѓанското општество

Владата треба да развије партнерства со граѓанските организации и невладини институции за да се создаде мрежа на надзор и поддршка во борбата против корупцијата. Овие партнерства би можеле да обезбедат независен надзор и да придонесат за зголемување на довербата во институциите.

4. Меѓународна соработка и дипломатски напори

Владата треба да интензивира дипломатските напори за соработка со меѓународните институции и да работи на подобрување на имиџот на земјата на меѓународната сцена. Ова би можело да се постигне преку активни комуникации со меѓународните партнери и преземање на конкретни мерки за спроведување на меѓународните стандарди за борба против корупцијата и перењето пари.

5. Воведување на мерки за заштита на информаторите

Владата треба да воведе мерки за заштита на информаторите кои пријавуваат корупција или злоупотреба на службената должност. Ова би можело да се постигне преку воведување на закони за заштита на информаторите и обезбедување на сигурни канали за пријавување на неправилности.

6. Регуларни ревизии и оценки

Владата треба да спроведува редовни ревизии и оценки на своите политики и мерки за борба против корупцијата. Ова би помогнало во идентификувањето на слабите точки и преземањето на корективни мерки за подобрување на ефикасноста на овие политики.

Со овие чекори, Северна Македонија би можела да создаде стабилна и привлечна средина за странски инвестиции и да се отстрани од црните листи, што би имало позитивно влијание на економскиот раст и развој на земјата.

Линкови за подетални информации: